Στην Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων μίλησε την Τρίτη 30 Απριλίου η Βουλευτής Καβάλας της Νέας Δημοκρατίας Αγγελική Δεληκάρη, κατά την πρώτη ημέρα συζήτησης για το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο «Ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, χωροταξική αναδιάρθρωση των δικαστηρίων της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης».
Η κυρία Δεληκάρη στάθηκε στο γεγονός πως σήμερα η Ελλάδα υπολείπεται σημαντικά έναντι των περισσοτέρων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τους χρόνους έκδοσης απόφασης σε πρώτο βαθμό (τόσο στα Ειρηνοδικεία όσο και στα Πρωτοδικεία), ενώ η κατανομή του φόρτου εργασίας είναι δυσανάλογη σε βάρος των δικαστικών λειτουργών που υπηρετούν στα Πρωτοδικεία. Η αναδιάρθρωση, επομένως, του δικαστικού συστήματος, κι η ανάταξή του ώστε να εξυπηρετεί καλύτερα, πιο αποτελεσματικά, τις Ελληνίδες και τους Έλληνες, είναι μια αναγκαία συνθήκη για την συνολική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Στη συνέχεια η κυρία Δεληκάρη αναφέρθηκε στα υπό κατάργηση Ειρηνοδικεία Θάσου και Παγγαίου, τα οποία μετατρέπονται σε Περιφερειακές Έδρες Πρωτοδικείων. Είναι αναμφίβολα μια πολύ θετική εξέλιξη, αφού θα εξυπηρετεί και τις τοπικές κοινωνίες, μειώνοντας την ταλαιπωρία. Χρειάζεται, όμως, όπως τόνισε η κυρία Δεληκάρη, να εξασφαλιστεί η λειτουργία τους με την καλή στελέχωση σε έμψυχο δυναμικό. Η κυρία Δεληκάρη έθιξε το ζήτημα του Ειρηνοδικείου Θάσου και το προβλήματος που έχει προκύψει με τη θέση του γραμματέα, ζητώντας από το Υπουργείο Δικαιοσύνης να σκύψει πάνω στο ζήτημα και να μεριμνήσει για την επίλυσή του.
Ακολουθεί η ομιλία της κυρίας Δεληκάρη.
ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
Ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, χωροταξική αναδιάρθρωση των δικαστηρίων της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης
Κύριε/α Πρόεδρε,
Κύριε Υπουργέ
Κύριε Υφυπουργέ
Κυρίες & Κύριοι Συνάδελφοι
συζητάμε σήμερα στην Ολομέλεια ένα νομοσχέδιο κομβικής σημασίας για την ποιότητα της διαδικασίας απονομής δικαιοσύνης. Ένα νομοσχέδιο που έχει ως φιλόδοξο στόχο την επίτευξη ενός εξορθολογισμού της κατανομής του φόρτου εργασίας του πρώτου βαθμού δικαιοσύνης στη χώρα μας.
Δεν σας κρύβω πως εξεπλάγην όταν διάβασα στην Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης του νομοσχεδίου πως, αν και οι ειρηνοδίκες αποτελούν το 44% των δικαστών πρώτου βαθμούς, επιβαρύνονται μόλις με το είκοσι τοις εκατό των υποθέσεων, ενώ το υπόλοιποι ογδόντα τοις εκατό ανατίθεται στα πρωτοδικεία (πρωτοδίκες και προέδρους πρωτοδικών). Αυτό έχει αναπόφευκτα ως αποτέλεσμα, την ύπαρξη σημαντικών καθυστερήσεων στην έκδοση αποφάσεων.
Ένα κράτος που σέβεται τους πολίτες του οφείλει να έχει ένα σύστημα απονομής δικαιοσύνης το οποίο σε εύλογο χρονικό διάστημα θα εκδίδει αποφάσεις. Ένα σύστημα αποτελεσματικό. Σύμφωνα με τα έως τώρα στοιχεία στην Ελλάδα ο μέσος όρος για την έκδοση απόφασης ειρηνοδικείου είναι τριακόσιες πενήντα τέσσερις (354) ημέρες, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στις διακόσιες τριάντα επτά (237). Στα πρωτοδικεία η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη, αφού στην Ελλάδα ο μέσος όρος έκδοσης απόφασης ανέρχεται στις πεντακόσιες είκοσι πέντε (525) ημέρες, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στις διακόσιες πενήντα (250). Δηλαδή ο Έλληνας πολίτης περιμένει το διπλάσιο χρονικό διάστημα.
Αλγεινή εντύπωση, επίσης, μου προκάλεσε το ότι η Ελλάδα κατατάσσεται στην εκατοστή τεσσαρακοστή έκτη (146η) θέση διεθνώς στην ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης. Είναι αδιανόητο το να διαβάζουμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πως απαιτούνται χίλιες τετρακόσιες (1400) ημέρες για να εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση στην Ελλάδα, όταν στην Ευρώπη απαιτούνται λιγότερες από πεντακόσιες (500). Δηλαδή ένας πολίτης στην Ελλάδα θα πρέπει να περιμένει κοντά πέντε χρόνια για να κλείσει την εμπλοκή του με τη δικαιοσύνη.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση πως υπεύθυνοι είναι οι δικαστικοί μας λειτουργοί, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τις στρεβλώσεις ενός συστήματος που πάσχει, με την άνιση κατανομή του όγκου εργασίας που ήδη σας ανέφερα.
Επομένως η νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Δικαιοσύνης βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση, αφού αναδιατάσσει τις δυνάμεις που διαθέτουμε, αξιοποιεί καλύτερα τους ανθρώπινους πόρους, προς όφελος των Ελληνίδων και των Ελλήνων πολιτών, ανταποκρινόμενο στο αίτημά τους για ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, και φυσικά για λιγότερη ταλαιπωρία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, επιτρέψτε μου με την ιδιότητα της Ιστορικού να κάνω και μια αναφορά που συνδέεται με την ουσία της φιλοσοφίας του συγκεκριμένου νομοσχεδίου. Στα μέσα του 6ου αιώνα στην Κωνσταντινούπολη συνέρρεε πλήθος κόσμου απ’ όλες τις επαρχίες του πρωτοβυζαντινού κράτους, ώστε να βρει το δίκιο του, κυρίως για την εκδίκαση υποθέσεων σε δεύτερο βαθμό, όταν ένας εκ των διαδίκων θεωρούσε πως είχε αδικηθεί κατά την σε πρώτο βαθμό εκδίκαση στην γενέτειρα επαρχία του. Το σύστημα απονομής δικαιοσύνης είχε επιβαρυνθεί, η πρωτεύουσα γέμιζε με κόσμο που σχόλαζε, αναμένοντας την απόφαση των δικαστών, αντί να βρίσκεται στα χωράφια και στις άλλες ασχολίες του. Έτσι, ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός αποφάσισε να νομοθετήσει σχετικά, με γνώμονα την ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, ενώ προχώρησε και σε μια ανακατανομή της δικαστικής ύλης, ώστε λιγότερες υποθέσεις να φτάνουν στην Κωνσταντινούπολη.
Δεκαπέντε αιώνες πίσω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το αντικείμενο συζήτησης ήταν ξανά ο χρόνος απονομής της δικαιοσύνης! Προφανώς μιλάμε για μια εντελώς άλλη εποχή, για αρκετά πιο σύνθετες υποθέσεις, για άλλες απαιτήσεις από τη μεριά των δικαστών, αλλά η ουσία είναι η ίδια. Λιγότερη ταλαιπωρία για τον πολίτη, αύξηση εμπιστοσύνης της κοινωνίας στους θεσμούς, εμπέδωση του αισθήματος δικαιοσύνης.
Πέρα από τα γενικά, θα ήθελα να έλθω και στα ζητήματα της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας. Είναι, θεωρώ, πολύ σημαντικό πως όχι μόνο δεν καταργήθηκαν –στην ουσία– τα Ειρηνοδικεία Παγγαίου και Θάσου, αλλά αναβαθμίστηκαν σε Περιφερειακές Έδρες Πρωτοδικείου. Ήταν ένα δίκαιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας, και θα ήθελα να ευχαριστήσω και από το βήμα αυτό την ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης η οποία, τόσο στις συναντήσεις που είχαμε στην Αθήνα για το ζήτημα αυτό, όσο και στις υπόλοιπες ενημερώσεις που έγιναν στο πλαίσιο του διαλόγου με τους κοινωνικούς εταίρους έλαβε υπόψη όλες τις απόψεις που διατυπώθηκαν και αποφάσισε ορθά.
Φυσικά η διατήρηση των Περιφερειακών αυτών Εδρών σε Ελευθερούπολη και Θάσο συνεπάγεται και μέριμνα για την επάνδρωσή τους, ώστε να λειτουργούν απρόσκοπτα και αποτελεσματικά. Ιδίως για τη Θάσο υπάρχει ένα ζήτημα, το οποίο είναι βέβαια γνωστό στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, με τη θέση του γραμματέα, το οποίο ελπίζω πως θα επιλυθεί σύντομα και κατά τον βέλτιστο τρόπο. Το Ειρηνοδικείο της Θάσου θα λειτουργεί εφεξής ως Περιφερειακή Έδρα. Η Κυβέρνηση άλλωστε της ΝΔ. έχει αποδείξει ότι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη όσον αφορά τις νησιωτικές μας περιοχές.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
σε ένα περιβάλλον που εξελίσσεται με ραγδαίο ρυθμό σε όλα τα επίπεδα, το Υπουργείο Δικαιοσύνης έδειξε τα απαραίτητα αντανακλαστικά και με μεθοδική δουλειά φέρνει ένα νομοσχέδιο που έχει στο επίκεντρό του την βελτίωση του συστήματος απονομής δικαιοσύνης. Η ταχύτερη έκδοση των αποφάσεων, τουλάχιστον σε πρώτο βαθμό, θα συμπαρασύρει συνολικά, με θετικό τρόπο, τη διαδικασία ως την τελεσίδικη απόφαση.
Στηρίζουμε αυτήν την νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Δικαιοσύνης και κλείνοντας σας καλώ να το υπερψηφίσετε.
Σας ευχαριστώ!
(δελτίο Τύπου)
